عبدالمهدی همت‌پور مشاور رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در یادداشتی نوشت: در واقع صنایع‌دستی بیانگر فرهنگ، ملیت، هویت آن جامعه به‌شمار می‌روند که در عرصه اقتصادی قابلیت بروز و ظهور می‌یابند. اگرچه درگذشته بیشتر جنبه کاربردی آن‌ها مطرح بوده است ولی امروزه از ارزش نمادین سنتی نیز برخوردار هستند.
بعد فرهنگی و هنری صنایع‌دستی در سطح جهانی سبب شد تا پس از جنگ جهانی دوم، توجه کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای توسعه یافته به آن جلب شود. از این رو حفظ و نگهداری از میراث‌های فرهنگی برعهده سازمان علمی، فرهنگی، آموزشی ملل متحد (یونسکو) قرار گرفت.
اهمیت این موضوع سبب شد تا ۱۰ ژوئن ۱۹۶۴ میلادی، نخستین کنگره جهانی صنایع‌دستی در نیویورک برگزار شود و در حضور مسئولان اجرایی، استادان دانشگاه، هنرمندان و صنعت‌گران بیش از ۴۰ کشور جهان، قطعنامه تشکیل «شورای جهانی صنایع‌دستی» به‌عنوان نهاد وابسته به یونسکو به تصویب برسد. همچنین از طرف شورا روز دهم ژوئن به عنوان «روز جهانی صنایع‌دستی» تعیین شد.
ایران نیز همچون دیگر کشورهای جهان، پس از گذشت چهار سال از تشکیل شورای جهانی صنایع‌دستی در ۱۳۴۷ خورشیدی از طریق سازمان صنایع‌دستی کشور به عضویت این شورا در آمد و در مجمع آسیا و اقیانوسیه این نهاد فعالیت خویش را آغاز کرد.
صنایع‌دستی از دیرباز آمیختگی تنگاتنگی با زوایای زندگی و معیشت مردم و همچنین با محیط طبیعی و اجتماعی داشته و کشور ایران با غنای فرهنگی پر دامنه از این حیث ریشه‌های غنی دارد و خوشبختانه جان‌مایه هنری، مهارتی و فرهنگی این هنر صنعت در بسیاری از رشته‌ها حفظ شده و بر قوت خود باقی است. هم‌اینک عرصه‌های فعالیت صنایع‌دستی در ایران در بیش از ۳۶۰ رشته و زیرشاخه‌های جانبی آن فعال است که هریک به لحاظ روش و تکنیک تولید فرآورده دستی، نوع مواد اولیه و ظرافت‌های هنری و تخصصی برجسته است. در طبقه‌بندی ۲۴ گانه صنایع‌دستی کشور در رشته‌های اصلی بافته‌های داری، دست‌بافته‌های نساجی سنتی، انواع روکاری و رودوزی، بافت دستی با میل و قلاب، چاپ سنتی، نمدمالی، شیشه‌گری، سفال و سرامیک، تولید فرآورده‌های پوستی و چرم، دست‌سازهای فلزی و آلیاژی، قلمزنی و مشبک، سنگ‌تراشی، خراطی، نازک‌کاری با چوب، منبت و معرق، حصیربافی، خاتم‌کاری، کاشی‌کاری، گچ‌بری سنتی، میناکاری، ملیله‌سازی، عروسک‌سازی و طلاکوبی، ساخت زیورآلات و ابزارآلات ساز رده‌بندی می‌شوند.
اقوام مختلف ایرانی در گوشه و کنار این دیار کهن از دیرباز با خلاقیت، ذوق هنری و ابتکار خود در تولید صنایع‌دستی شهره عالم بوده‌اند. ازاین رو صنایع‌دستی ایران یکی از ظرفیت‌های عالی میراث‌فرهنگی کشور به شمار می‌رود که می‌تواند در اقتصاد گردشگری جایگاه شایسته‌ای پیدا کند. صنایع‌دستی به‌عنوان یکی از نمودهای میراث‌فرهنگی کشور می‌تواند گردشگران را به خود جلب کرده و علاوه بر پیام‌های فرهنگی و معنوی زمینه‌ساز توسعه زیرساخت‌های گردشگری باشد. زیرا هر شهری دارای صنایع‌دستی ویژه خود است که ریشه در فرهنگ، سنت‌ها، آیین‌ها و سبک زندگی مردمان آن دیار دارد که گوشه‌ای از هویت تاریخی و فرهنگی آنان را بیان می‌کند از این رو از صنایع‌دستی به‌عنوان سفیران فرهنگی یک قوم و ملت یاد می‌کنند به همین دلیل است که باید آن را وسیله‌ای برای معرفی فرهنگ، تمدن، زیبایی شناختی وسنن مردم بومی مقصد به شمار آورد. آن‌جا که ورود هر گردشگر می‌تواند نه تنها به عنوان عاملی درآمدساز بلکه پیام‌رسانی به تمام جهان محسوب شده که قادر است فرهنگ غنی ایرانی - اسلامی را به سراسر جهان برساند.
انتهای پیام/
نظر شما